GGZ Vriendelijke Wijk

GGZ Vriendelijke Wijk?

Inleiding

In de Groningse wijk Lewenborg wonen ruim 9.000 mensen. Daarvan behoort 30% tot een huishouden dat leeft op of onder de armoedegrens en 50% is alleenstaand. De wijk ligt aan de noordoost kant van de stad. Ze is vanaf eind jaren 60 van de vorige eeuw gebouwd. Lewenborg  bestaat deels uit één gezinswoningen met een eigen tuin en hoogbouw flats. Delen van de buurt zijn recent vernieuwd.

In 2014 is er vanuit de wens van wijkbewoners een ontmoetingsruimte gemaakt in een voormalige bibliotheek. Die is door de bewoners zelf opgeknapt en geschikt gemaakt als centrum voor ontmoeting en activiteiten. Er is een stamtafel en diverse activiteiten, waaronder een winkel in tweede hands spullen. Iedere bezoeker wordt ontvangen door een gastvrouw/man. Het centrum draagt de naam De Oude Bieb en de winkel Biebshop (zie https://deoudebieblewenborg.nl/).  De laatste is voor sommige bezoekers het eerste wat ze bezoeken en helpt de drempel te slechten naar de andere activiteiten van De Oude Bieb. Er is een betaalde coördinator die vooral organisatorische taken heeft.  Vrijwilligers voortkomend uit de bezoekersgroep runnen De Oude Bieb.

GGZ Vriendelijke wijk?

We hebben in Lewenborg een systematiek op gang gebracht waarin de buurtbewoners meer naar elkaar omkijken, waarin buurtbewoners in De Oude Bieb hun talenten ontdekken en wat ze daarmee willen doen. We sluiten niemand uit. Expliciet maken we ruimte voor mensen die kampen met GGZ problematiek en een verstandelijke beperking. Ik ben er van overtuigd dat dat bijdraagt aan het herstelproces van mensen met (GGZ) problemen. Zo zorgen we ervoor dat mensen weer ergens bij horen en van betekenis zijn voor andere mensen. Het voorkomt soms ook dat problemen ernstiger worden en zo dragen we gelijktijdig bijgedragen aan preventie.

Het gaat niet vanzelf

Dagelijks wordt De Oude Bieb tot Coronatijd door zo’n 30 verschillende buurtbewoners bezocht. Tussen de bezoekers onderling, tussen de vrijwilligers onderling en tussen bezoekers en vrijwilligers ontstonden in de loop der tijd wel eens spanningen, soms oplopend tot ruzietjes. Daar had men niet direct een goed antwoord op.

Door toeval komen De Oude Bieb en CéZetPé met elkaar in contact. CéZetPé staat voor de Groningse stichting Centrum voor Zelfregie en Participatie. Daarin zetten ervaringsdeskundigen zich in voor andere vormen van zorg en welzijn; vormen waarin herstel meer leidend is en meer gebruik wordt gemaakt van ervaringsdeskundigheid. De bij die ontmoeting aanwezige wijkmanager van de gemeente Groningen en mensen van De Oude Bieb krijgen het idee dat ze samen met CéZetPé een antwoord zouden kunnen vinden op de hier voor beschreven onderlinge spanningen

We zijn aan de slag gegaan met aangepast cursus/trainingsmateriaal van ervaringsdeskundigen van CéZetPé en hun netwerk, van de Herstelwerkplaats GGZ Noord Holland-Noord en AanZet in Leeuwarden. Gelijktijdig is intensieve coaching op de werkvloer geboden om de cursisten te helpen het geleerde toe te passen. Coaching en de trainingen zijn verzorgd door een ervaringsdeskundige buurtbewoonster, die al lang als vrijwilliger actief was voor De Oude Bieb.

Het werkt

Het cursusaanbod blijkt goed aan te sluiten bij de behoefte van de vrijwilligers. Het zorgt voor meer zelfvertrouwen. Dat leidt er toe dat vrijwilligers eventuele spanningen niet verder laten oplopen door weg te kijken maar er eerder op af durven te gaan. Om het geleerde zo in de praktijk toe te passen is zoals gezegd intensieve intensieve coaching op de werkvloer vereist. Door de POH GGZ (Praktijk Ondersteuner Huisarts) in de wijk is een voorlichting gegeven over hoe veel voorkomende psychiatrische aandoeningen te herkennen en hoe daarop het beste te reageren. Ook dat heeft geholpen te voorkomen dat mensen met moeilijk te begrijpen gedrag de deur worden gewezen. En ook dat draagt er aan bij dat iedereen mee kan doen. Een leuk neveneffect is dat één van de vrijwilligers het voor het eerst sinds jaren heeft aangedurfd te solliciteren en ook nog is aangenomen

Maatschappelijke partners betrekken

Duidelijk was dat bij veel bezoekers problemen spelen/hebben gespeeld op diverse aspecten van het leven. Armoede en GGZ gaan daarbij veel samen. Mede hierdoor is gestart met een overleg om de informele zorg in de wijk te versterken en beter te verbinden met de formele zorg. Hieraan nemen welzijnsorganisaties, wijkbewoners, de kerk, Leger des Heils, Humanitas, de gebiedsmedewerkers van de gemeente en diverse anderen aan deel. Ook is een kleine werkgroep vanuit de gemeente bezig om te onderzoeken of de budgetten die naar allerlei organisaties gaan kunnen worden samengevoegd tot één wijkbudget. Daarbij de wijkbewoners meer te zeggen kunnen krijgen over de besteding ervan. Deze beide initiatieven komen voort uit de contacten met samenbeter.org (zie https://www.samenbeter.org/).

GGZ vriendelijke wijk?

Samen met wijkbewoners en steeds meer maatschappelijke partners kijken we wat nodig is en werken we aan inclusie. We ontwikkelen de Oude Bieb op vraag van de deelnemers en zorgen dat iedereen kan deelnemen. Als het even niet gaat zijn ook de maatschappelijke partners betrokken. Zouden we Lewenborg daarom een GGZ Vriendelijke Wijk kunnen noemen?

Martinus Stollenga

Vrijwilliger bij CéZetPé

Projectleider pilot Iedereen doet mee in Lewenborg

Directeur/eigenaar De Bijdrage

Noot van de redactie: omwille van de leesbaarheid is hier gekozen voor het schrijven vanuit 1e persoon. De schrijver is weliswaar betrokken bij het initiatief, maar is niet verantwoordelijk voor de opzet, het reilen en zeilen van het initiatief.